Ieder jaar op 25 februari wordt bij het monument van de Dokwerker in Amsterdam de Februaristaking herdacht. Zo ook binnenkort. Het was een staking in 1941 als verzet tegen de Duitsers en het weg voeren van de Joden. De staking begon als dokwerkerstaking maar groeide uit tot een algemene staking.
De dokwerker staat ook op Nederlandse zegels die ons wel bekend zijn. Maar ook in het buitenland is deze staking herdacht. Zo gaf Israel in 1991, bij de 50e verjaardag, een postzegel uit met het Anne Frankhuis erop. Op het FDC werd dit zegel afgestempeld met een speciaal stempel waarop fier de Dokwerker prijkt. (afb.1) De Israëlische ambassade stuurt haar relaties een brief met dit FDC en de tekst: “… Ter ere van de 50e herdenking van de Februaristaking heeft de Israëlische Posterijen een speciale herdenkingsstempel ontworpen, bestemt voor verzamelaars in de hele wereld. Het is ons een grote eer U bijgaande enveloppe te mogen sturen als een herinnering aan die “Februaristaking” en aan de moedige mensen die hun leven riskeerden door de wereld te wijzen op discriminatie en anti-semitisme. …..”
Bij deze staking speelden volgens de ene mening de ondergronds gegane Communistische Partij van Nederland, en haar dagblad “De Waarheid”, in de Tweede Wereldoorlog een verzetskrant, een centrale rol. Volgens anderen was deze rol kleiner. Hoe dan ook, ze speelden een rol. Filatelistisch is deze rol bijna niet te illustreren. Er bestaat wel een speciaal stempel van “het Waarheidsfestival” uit de vijftiger jaren, maar dat zegt niets over de Tweede Wereldoorlog. Op deze brief uit 1948, afkomstig van “De Waarheid”, staat wel een afbeelding van een Duitse SS-er die een verzetsman achtervolgt die net deze verzetskrant illegaal op de muur geplakt heeft (afb. 2). Maar dat is dan weer niet postaal, want door De Waarheid zelf op de envelop gedrukt. Strikt genomen is dit politieke propaganda op de voorzijde van een brief, hetgeen verboden is, en de brief had dan geretourneerd moeten worden. Maar kennelijk werd dat in 1948 niet als zodanig beleefd, want de brief is gewoon bij Gemeente Utrecht bezorgd.
Op 2 februari word in Rusland de verjaardag van de slag bij Stalingrad herdacht, een keerpunt in de strijd tegen Nazi Duitsland waarbij 2 miljoen slachtoffers vielen. De “Grote Vaderlandse Oorlog” is een van de weinige sentimenten die (bijna) alle Russen verenigd.
Alle veteranen uit de “Grote Vaderlandse Oorlog” kregen bij de 65e verjaardag van het einde van oorlog in 2011 een speciale envelop met een bedankbrief van de Russische president. Deze is dan wel postaal: Een frankeermachinestempel d.d. 9.5.2011 met eronder 1945-2011 (rechts boven). Rechts onder is de afzender gedrukt: het Kremlin in Moskou. Links onder is dan de vlag gedrukt met een gestileerde “9 Mei” met 1945-2011 eronder (afb. 3).
En zo zien we dat de herdenking van de Tweede Wereldoorlog nog steeds veel partijen bindt die politiek gezien ver uit elkaar liggen.
Jan Heijs, Amsterdam
